Badania laboratoryjne

Pobranie krwi

• pobranie krwi powinno odbywać się rano i na czczo (tj. od wczesnej kolacji do momentu badania należy powstrzymać się od jedzenia, picia i palenia papierosów),
• pacjent przed pobraniem krwi powinien odpocząć przynajmniej 15 minut,
• pacjenci stosujący leki powinni dowiedzieć się od lekarza o ich wpływie na interferencję biologiczną i wynik badań. Jeśli to jest możliwe należy zażyć leki po pobraniu krwi,
• badanie krwi nie powinno być poprzedzone większym wysiłkiem oraz stresem,
• przed badaniem glukozy należy stosować normalną dietę węglowodanową o zawartości 250-300g węglowodanów na dobę.

Badanie moczu

• przed pobraniem próbki u pacjenta nie zaleca się skrajnego ograniczenia ani zwiększenia wysiłków fizycznych lub długotrwałych marszów,
• u kobiet nie pobiera się moczu w czasie trwania miesiączki,
• zaleca się powstrzymanie przynajmniej jeden dzień od stosunków płciowych,
• pozyskiwanie moczu powinno być sterylne, oddanie moczu musi być poprzedzone dokładnym umyciem narządów płciowych sąsiadujących z ujściem cewki moczowej, mocz powinien być oddany do specjalnego pojemnika zakupionego w aptece,
• mocz pobiera się rano (25 - 50 ml) z tzw. środkowego strumienia, co oznacza środkową porcję oddanego moczu; pierwsza porcja nie jest pobrana, ponieważ jest zawsze zanieczyszczona florą bakteryjną, normalnie bytującą w cewce moczowej u obu płci; ostatnia porcja moczu jest również odrzucana,
• dobowa zbiórka moczu (DZM) oznacza wszystkie porcje moczu oddane w ciągu 24 godzin, najlepiej jeśli zostanie rozpoczęta po oddaniu porannej porcji moczu do ubikacji i zbiórce każdej następnej porcji, włącznie z poranną porcją z dnia następnego; do laboratorium należy przynieść całą zebraną ilość moczu (1 -1,5 l),
• mocz u małych dzieci można pobrać się za pomocą specjalnych woreczków dostępnych w aptekach.

Profil lipidowy (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy)

• pacjent przed badaniem powinien ograniczyć spożycie produktów zawierających witaminę C (leki, witaminy, soki, owoce),
• 12 - 24 godzin przed pobraniem krwi pacjent nie powinien spożywać ciężkostrawnych, tłustych posiłków oraz alkoholu.

Doustny test tolerancji glukozy

• w ciągu trzech dni poprzedzających zgłoszenie pacjenta do laboratorium stosować należy normalną dietę węglowodanową 250 - 300 g węglowodanów na dobę,
• badanie można wykonać u osób, których poziom glukozy na czczo nie przekracza 150 mg%,
• w dniu badania nie należy przyjmować leków z grupy: kortykosterydów, preparatów antykoncepcyjnych, przeciwnadciśnieniowych, przeczyszczających, moczopędnych, barbituranów, środków uspakajających, salicylanów i witaminy C,
• glukozę pacjent musi wykupić w aptece bez recepty i przynieść ze sobą nie rozpuszczoną w dniu badania,
• podaną rozpuszczoną glukozę (50 lub 75 g w 250 - 300 ml wody) pacjent musi wypić w ciągu maksimum 5 minut, można do roztworu dodać np. kwasek cytrynowy lub sok z cytryny,
• podczas trwania testu (60 lub 120 minut) pacjent nie może przyjmować posiłków, pić, palić papierosów ani wykonywać wysiłku fizycznego, powinien znajdować się na terenie przychodni; zabronione jest w tym czasie prowadzenie pojazdów mechanicznych,
• nie należy wykonywać doustnego testu tolerancji glukozy równocześnie z innymi próbami czynnościowymi i badaniami diagnostycznymi (USG, EKG, gastroskopia, spirometria i inne),
• w przypadku wykonywania testu u kobiet ciężarnych dopuszcza się odstępstwa w zaleceniach dla pacjentki na wyraźne pisemne zlecenie lekarza.

Badania układu krzepnięcia i fibrynolizy

• w przypadku leczenia antykoagulantami pacjent nie powinien zażywać leku co najmniej 1 godzinę przed pobraniem krwi do badań,
• pacjent powinien być na czczo (należy powstrzymać się od jedzenia, picia i palenia papierosów),
• badania nie powinno się wykonywać u kobiet w okresie miesiączki.

Badanie kału

• w kierunku nosicielstwa Shigella i Salmonella do pracowniczych książeczek sanitarno-epidemiologicznych. Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką, który można zakupić w aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału. Do badań pracowniczych konieczne jest trzykrotne dostarczenie kału z różnych dni, by zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia chorobotwórczych bakterii.
• w kierunku pasożytów, lamblii i posiewu kału. Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką , który można zakupić w aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału.
• w kierunku wykrycia jaj owsików- wymaz celofanowy. Z rejestracji należy pobrać szkiełko z nalepionym fragmentem taśmy klejącej. W godzinach wieczornych przykleić na chwilę oderwaną od szkiełka taśmę klejącą w okolice odbytu po rozchyleniu pośladków, a następnie nakleić taśmę z powrotem na szkiełko mikroskopowe i dostarczyć rano do gabinetu zabiegowego.
• w kierunku stwierdzenia antygenu Helicobacter pylori w kale. Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką , który można zakupić w aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału. Kał powinien być oddany w dniu badania. Kał może być również oddany w dniu poprzedzającym badanie, ale powinien być wówczas przechowywany w lodówce.